چله گیری

چله گیری

حضرت آیت الله جوادی آملی در درس اخلاق هفتگی: اربعین گیری از بهترین راههای دریافت فیوضات است /چله گیری به معنای جدا شدن از جامعه وخلق خدا نیست

آیت الله جوادی آملی در درس اخلاق خود گفت: سخنی را بعضی از بزرگان علمای امامیه فرقه ناجیه که سیّد بودند از وجود مبارک امام صادق(ع) نقل می کردند و خودشان هم به همین حرف معتقد بودند که وجود مبارک امام صادق(ع) می فرمود “ولایتی لعلیّ ابن ابیطالب خیرٍ مِن ولادتی منه” من که معتقد به ولایت امیرالمؤمنین هستم این فیض و این برکت بالاتر از ولادت من از آن حضرت است درست است که من فرزند آن حضرتم و فرزند آن حضرت بودن فخری است اما معتقد به ولایت او بودن و آگاه به ولایت آن حضرت بودن فضیلت بیشتری دارد گرچه آن مقامی که برای اهل بیت(ع) است برای دیگران نیست ولی راه برای پیروی آنها هم بسته نیست باز است.

وی افزود: از بیانات نورانی رسول گرامی اسلام(ص) رسیده است که فرمود: “أنا و علیٌّ أبوا هذه الامّه” من و علی بن ابیطالب هر دو پدران این امّتیم، آنها پدران ولایی اند نه میلاد، اگر کسی آنها را به عنوان ولایت بپذیرد به عنوان پدرِ معنوی بپذیرد و فرزند معنویِ آنها بشود همان فیضی که نصیب دیگران شد بهره او می شود، منتها در حد خاص خودش، بنابراین این فیضی که نصیب کریمه اهل بیت فاطمه معصومه(س) شده است نصیب دیگران هم می شود منتها در حدّ شایسته خود آنها نصیبشان می شود.

وی ادامه داد:این راه برای همیشه باز است به دلیل اینکه در سوره مبارکه نساء فرمود انبیا و صدّیقین، صلحا و شهدا همراهان اینها هستند پس معلوم می شود راه وجود دارد و پیمودن راه مقدور است و همراهان ما هم اینها هستند، برای اینکه فرمود “وَمَن یُطِعِ اللّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولئِکَ مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللّهُ عَلَیْهِم مِنَ النَّبِیِّینَ وَالصِّدِّیقِینَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِینَ وَحَسُنَ أُولئِکَ رَفِیقاً”، اینها همراهان ما هستند رفیقِ راهند معلوم می شود این راه بسته نیست یعنی خود صراط همچنان وجود دارد، رفتن آن مقدور است و همراهان که داریم اینها به فکر ما هستند ما اگر خواستیم شروع به این راه بکنیم این راه را برویم همراهان خوبی داریم همراهان خوب رفقای خوب کسانی اند که به فکر اعضای قافله اند اگر دیدند کسی مانده است دستش را می گیرند.

وی اظهار داشت: برای همه ما مخصوصا عزیزانی که در اوایل سن تحصیل در حوزه هستند، اربعین گیری سخت نیست اربعین گیری از دستورات رسمی دین ما است دین ما دستوری داده که شما بروید درس بخوانید و فقیه بشوید و تفقّه کردید دیگران را هدایت کنید اما به ما فرموده است که این راه تنها راه مدرسه و علم حصولی و درس و بحث و اینها خلاصه نمی شود اگر کسی اربعین گرفت چشمه های حکمت و علم از دلش می جوشد “مَن أصبح لله أربعین صباحاً” یا “أخلص لله أربعین صباحا تَنفجر ینابیع الحکمه مِن قلبه علی لسانه” این از آن غرر روایات اهل بیت(ع) است.

آیت الله جوادی آملی ابراز داشت: همه ما تشنه معرفت هستیم و تشنه، نیازی به آب زلال دارد یک وقت است که ما از آب شیر آب و آب جدول و اینها کمک می گیریم، این یک کمک رایجی است یک وقت است از درون دل انسان چشمه می جوشد اینکه می بینید همه عالِمان دین نوآور نیستند مبتکر نیستند برخیها حرف تازه دارند برخیها ندارند برخیها حافظ حرفها و مبانی دیگران اند بعضیها خودجوش اند حرفهای تازه دارند اینها که حرفهای تازه دارند چشمه علم است که از درون خود آ نها جوشید حالا این اختصاصی به حوزه ندارد در دانشگاهها هم همین طور است اگر کسی یک دانشمند وارسته بود چِلّه گرفت اهل اربعین بود “تَنفجر ینابیع الحکمه مِن قلبه علی لسانه”، اگر کسی چلّه بگیرد چهل روز مواظب غذایش باشد غذای مشکوک نخورد مواظب زبانش باشد مواظب چشمش باشد مواظب گوشش باشد نگاه بد نداشته باشد حرف بد نزند حرف بد نشنود خیلیها دیدند که هیچ چاره ای ندارند گفتند ما ناچاریم کمتر در جامعه باشیم برای اینکه چشم را می شود بست و نامحرم را ندید زبان را می شود بست و غیبت نکرد اما گوش را که نمی شود بست که از هر طرف می شنود.

وی اظهار داشت: بحثی بزرگان دارند که آیا گوش بهتر است یا چشم؟ خیلی ها خیال می کنند که چشم بهتر از گوش است ولی غافل از اینکه یک انسان کور ممکن است دانشمند و محقّق بشود، چه اینکه خیلی از روشن دلان این چنین اند اما یک انسان کَر ممکن نیست دانشمند بشود او راهی برای درک ندارد چشم به برکت گوش شنوایی را که ادراک کرده است تطبیق می کند چیز یاد می گیرد یک انسان کَر گرچه بیناست ولی دانشمند نمی شود لکن یک انسان کور اگر سمیع باشد دانشمند خواهد شد.

وی افزود: گوش عضو عجیب و یک عنصر حسّاس است، اینها می گویند گوش بر خلاف چشم است، چشم فقط یک طرف را می بیند گوش از هر طرف می شنود صدا طرف راست باشد چپ باشد بالا باشد پایین باشد پشت سر باشد جلو باشد صداها را می شنود و تشخیص هم می دهد که از کدام طرف است این گوش از بهترین نعمتهاست که عدّه ای عظمت گوش را بهتر از چشم می دانند بالأخره گفتند ما نمی توانیم در این جامعه زندگی کنیم قدری فاصله می گیریم.

این مفسر قرآن کریم افزود: چلّه گیری به معنای جدا شدن از جامعه نیست، جدا شدن از دنیا است نه از خلق دنیا در متن مردم بودن مردمی بودن برای مردم کار کردن دنیا نیست آخرت است از دنیا فاصله گرفتن چلّه گیری است نه از خلق خدا نه از مردم.

وی ادامه داد: اربعین گیری از بهترین راههای دریافت فیوضات است که “مَن أخلص لله أربعین صباحا تنفجر ینابیع الحکمه مِن قلبه علی لسانه” اگر سخن می گوید از چشمه جوشان دل خودش حرف می زند اگر دست به قلم می کند چیز می نویسد از چشمه جوشان قلب خودش حرف می زند این راه برای همه است منتها غذای پاک و حلال، حرف پاک، نگاه پاک، قیام و قعود پاک و مانند آن.

وی ابراز داشت: طرح مسئله اربعین و چلّه گیری برای آن است که اربعین کلیمی از اول ذیقعده تا دهم ذیحجّه بود وجود مبارک موسای کلیم که چلّه گرفت و اربعینی داشت و اربعین کلیمی معروف است از امروز شروع می شود اول ذیقعده تا دهم ذیحجّه این چهل شبانه روز وجود مبارک موسای کلیم در طور مهمان خدا بود نه خوابی داشت نه غذایی داشت نه استراحتی داشت در طیّ این چهل شبانه روز مهمان مناجات الهی بود اینکه فرمود”وَوَاعَدْنَا مُوسَی ثَلاَثِینَ لَیْلَهً وَأَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِیقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِینَ لَیْلَهً” همین است اول میقات وقت ملاقات سی شبه بود بعد ده شب اضافه شد شده چهل شد شده اربعین کلیمی این جزء دستورات رسمی دین مااست، اینها جزء نوآوریهای دین است.

آیت الله جوادی آملی افزود: حرفی که قبلاً بود البته آنها را هم انبیای پیشین آوردند که “مَن فقد حسّاً فَقَدْ فَقَدَ علما” اگر کسی حسّی را از دست داد علوم حاصله از ناحیه آن حس را از دست می دهد این حرفی است مربوط به تجربه حسّی همه ما قبول داریم همگان قبول کردند اما حرف جدیدی که انبیا آوردند این است که “مَن فقد تقویً فَقَدْ فَقَدَ علما” اگر کسی تقوایی را از دست داد علوم و برکاتی که از آن راه عایدش می شد دیگر حالا عایدش نمی شود، اینکه فرمود:”إِن تَتَّقُوا اللّهَ یَجْعَل لَکُمْ فُرْقَانا ” و اینکه فرمود”وَاتَّقُوا اللّهَ وَیُعَلِّمُکُمْ اللّهُ” و اینکه فرمودند: “مَن أخلص لله أربعین” کذا و کذا فله کذا، اینها کم نیست آیات و روایاتی که می فرماید اگر کسی وارسته بود چشمه علم از دل او می جوشد،این ابتکارات همه اش از همینها است که انسان از کسی یاد نگرفت نه علم محدود است نه منحصر در چشم و گوش نه منحصر در علم حصولی.

وی اضافه کرد: وجود مبارک موسای کلیم از اول ذیقعده تا دهم ذیحجّه این اربعین را داشت، ما اگر نتوانیم آن اربعین کامل را داشته باشیم لااقل این چهل شبانه روز مواظب باشیم غذاهای آلوده، حرفهای آلوده، فکرهای آلوده نداشته باشیم، آن وقت انسان می تواند اگر سخن از بیداری امّت اسلامی است چون خودش بیدارتر از دیگران می شود جامعه را بهتر بیدار کند، اگر حفظ نظام است بهتر می تواند نظام را حفظ بکند، اگر امر به معروف و نهی از منکر است بهتر می تواند به این وظیفه عمل بکند، هر کار خیری که در دین مطرح است یک انسان وارسته بیداردل در آن موفق تر است “مَن أخلص لله أربعین صباحا تَنفجر ینابیع الحکمه مِن قلبه علی لسانه”.

وی ابراز داشت: همین حکمتی که “وَمَن یُؤْتَ الْحِکْمَهَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْراً کَثِیراً” این از چشمه درون او می جوشد این دیگر هرگز احساس عطش نمی کند این آرام است راههای مدرسه و راههای دانشگاه و امثال ذلک اینها یک راههای عادی است آن راههای دیگر را هم که دین به وسیله زیارت و دعا به ما آموخت ما اینها را تنها برای ثواب تلقّی نکنیم به ما گفتند که زیارت اهل قبور یادتان نرود یا اگر کنار مزار آنها گذشتید زیارت فراموشتان نشود بسیار خب چه به آنها بگوییم؟ این جمله “اَلسَّلامُ عَلی اَهْلِ الدِّیارِ مِنَ الْمُؤْمِنینَ وَالْمُسْلِمینَ اَنْتُمْ لَنا فَرَطٌ وَنَحْنُ اِنشآءَ اللَّهُ بِکُمْ لاحِقُونَ»”این یک جمله کوتاهی است یعنی درود ما بر شما و شما پیشکسوت ما هستید پیشگام ما هستید، ما هم ان شاءالله به شما می رسیم، این جمله کوتاهی است که در کنار زیارتها گفته می شود.

استاد برجسته حوزه علمیه قم ادامه داد: اما آن جمله و دعای رسمی زیارت اهل قبول این است «اَلسَّلامُ عَلی اَهْلِ لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ مِنْ اَهْلِ لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ یا اَهْلَ لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ بِحَقِّ لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ کَیْفَ وَجَدْتُمْ قَوْلَ لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ مِنْ لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ» خیلی از ماها همین را می خوانیم اما دیگر نمی دانیم یعنی چه،به ما گفتند با مرده ها سخن بگویید آنها را قسم بدهید بگویید شما را به خدا قسم آنجا چه خبر است، آنها اگر بخواهند جواب بدهند با کتاب و اینها جواب می دهند، یا با رؤیا یا با رؤیت یا با مشاهدات عرفانی یا در رؤیاهای صادقه آخر ما آنها را قسم می دهیم می گوییم چه خبر بود چطوری شده برزخ یعنی چه؟ قیامت یعنی چه؟ مرگ یعنی چه؟ سؤال قبر یعنی چه؟ ملائکه می آیند چطور می آیند؟ چه سؤال می کنند؟ چطور سؤال می کنند؟ شما چطور جواب دادی؟ این نیست که حرف سعدی را ما تکرار کنیم “آن را که خبر شد خبری باز نیامد” نه خیر آنکه خبر شد می شود از او بازجویی کرد به ما گفتند آنها را قسم بدهید و از آنها بخواهید که به شما بگویند چه گذشت.

وی ادامه داد: اگر مرگ پوسیدن بود انسان که می میرد می پوسد، خبری نیست اما مرگ از پوست به در آمدن است و به عالَم ابد رسیدن است کما هو الحق آن وقت ما باید بدانیم کجا می رویم یا نه، این به حیات ابدی ما وابسته است در تعیین سرنوشت و سرشت زندگی این طرف ما مؤثّر است این تعلیم دینی ماست به ما نگفتند بروید نزد استاد بگویید ما فلان کتاب فقه یا فلسفه می خواهیم او را به خدا قسم بدهید بگویید برای من مکاسب بگو یا بدایه و نهایه بگو که این طور که نگفتند که اینها درسی است که معمولی می گویند اما گفتند وقتی به قبرستان رسیدید آنها را به خدا قسم بدهید بگویید چه خبر است آنجا به ما بگویید چه کار بکنیم؟ این راه است.

آیت الله جوادی آملی اظهار داشت: خیلیها شاگرد قبرستان اند این چنین نیست که شما در شرح حال علما می بینید که فلان کس یک حرف تازه ای آورده یک انسان وارسته ای شد دنیا با همه فراز و فرودش نتوانست او را به کام بکشد او امتحانهای زیادی را پشت سر گذاشت و همچنان مستقیم ماند این رایگان به دست نیامد خب پس راه باز است می شود از مُرده ها سؤال کرد در محضر و مکتب اموات فرا گرفت آنها را قسم بدهیم بگوییم شما را به خدا قسم بگویید این قبر چه خبر است چطوری سؤال می کنند این یک راه است.

وی افزود: ساده ترین و عادی ترین راه همین راههایی است که ما در حوزه و دانشگاه داریم درس می خوانیم نزد استاد و بعد از چند سال مدرکی می گیریم این علم نیست خلاصه، آن “إِن تَتَّقُوا اللّهَ یَجْعَل لَکُمْ فُرْقَاناً” علم است “وَاتَّقُوا اللّهَ وَیُعَلِّمُکُمْ اللّهُ” علم است “مَن أخلص لله أربعین صباحا تنفجر ینابیع الحکمه من قلبه علی لسانه” علم است، آدم حرف دیگران را بزند که مستأجر و در وسیله نقلیه کار می کند در حمل و نقل کار می کند فلان کس حرفی را صد سال قبل یا صد روز قبل زده در فلان کتاب آمده انسان می رود این را حفظ می کند برای شاگردانش می گوید این می شود وسیله نقلیه اینکه علم نیست علم آن است که از درون خود آدم بجوشد آن هم راهش اخلاص اربعین صباحا است بنابراین لازم نیست کسی درس و بحث را کم بکند یا از جامعه جدا بشود از دنیا جدا شدن حرف اول است.

وی تصریح کرد: این چلّه گیری از امروز شروع می شود وجود مبارک موسای کلیم از اول ذیقعده این اربعینش را شروع کرد تا دهم ذیحجّه این چهل روز به نتیجه رسید تورات نصیب او شد و این راه را به ما گفتند راه انبیا را بروید منتها حالا آنها وحی الهی نصیبشان شد آنها در قلّه اند ما در دامن ما این اربعین را بگیریم تا حرفهای آنها را بفهمیم کسی نه آن توقع را دارد نه شدنی است که راهی که آنها رفتند آدم برود تا آن قلّه ولی اصلِ این راه باز است همراهان خوبی هم دارند آدم را هم کمک می کنند یک ذرّه از آن علوم که نصیب انسان بشود آدم راحت است نه بیراهه می رود نه راه دیگری را می بندد دهنش بسته است دیگر باز نیست هر حرفی را بخواهد بزند چشمش بسته است باز نیست که هر جایی را بخواهد نگاه بکند این طور نیست آن وقت راحت هم است.

وی تاکید کرد: هیچ دشمنی بدتر از هوس نیست “أعدی عدوّک نفسک الّتی بین جَنْبَیْک” دیگران هم که با ما کاری ندارند، ما خُره ای در درون ما هست به نام هوس این همیشه مزاحم ماست که آن را نداری آن را باید بگیری تو از او بهتری او چرا این حرف را زده همین، این را این اخلاص اربعین حل می کند بنابراین چندین راه برای نزاهت روح باز است هم آن آیات هم این اخلاص هم گفتگو با مرده ها شما در شرح حال بسیاری از علما را که می بینید، می بینید آنها وادی السلامشان ترک نمی شد در نجف یا اگر حوزه پربرکت اصفهان بود تخت فولادشان ترک نمی شد خب اینجا ما هم گلزار شهدا داریم شیخان داریم خیلی از جاها داریم مسئله زیارت قبور ترک نشود کنار آن قبور برکات فراوانی است.

آیت الله جوادی آملی افزود: ابوحمزه ثمالی که شاگرد معروف وجود مبارک امام سجاد(ع) بود آن دعای معروف سحر را از حضرت نقل کرد اینها معمولاً خیلیها باخبر نبودند که نجف چه خبر است ارض غری چه خبر است آنها بحثهای علمی که داشتند مذاکرات علمی که داشتند می رفتند کنار قبر حضرت امیر(س) مباحثه بکنند بعدها هم دیگر رواج پیدا کرد بعد تا زمان مرحوم سیّد مرتضی و شیخ طوسی دیگر حوزه علمیه رسمی شد.

وی ادامه داد: کنار قبور بزرگان رفتن، بحث کردن، درس و بحث را ادامه دادن، از آنها فیض گرفتن است بنابراین چندین راه هست که غیر از راه درس و بحث رفتنی است و بهترین رفقای ما هم در آن راهند گرچه در این راه هم رفاقت خوب دارند اما ﴿وَحَسُنَ أُولئِکَ رَفِیقاً﴾ آنها هستند.

منبع : http://www.hawzah.net